Yarattığı aksi doğrultudaki çağrışımlara karşın, Paris dünyanın Modern Mimarlık odakları arasında biraz kısıtlı bir ağırlığa sahip. Sözgelimi, onun Gotik mimarlık bağlamındaki önemini yadsımak olanaksız. Rönesans’ta henüz Kuzey ve Orta İtalya ağırlıklıysa da, Paris yavaş yavaş tırmanmaya koyulur. Barok çağ gündeme geldiğindeyse, Paris yine başlangıçta İtalya’nın üstlendiği öncülük rolünü kolay kapmış gibi gözükür. 17. yüzyıldan başlayarak artık Avrupa’da mimarlık adına yazılıp söylenecek her şey Paris merkezli olarak söylenmek zorunda olacaktır. En önemli mimarlar orada çalışmakta, en önemli mimari söylem ürünleri orada verilmekte, en ilginç tasarımlar orada ortaya konmaktadır. Mimarlık eğitimi almak için Paris’e gitmek biçimindeki alışkanlık geç 17. yüzyıldan başlar ve 19. yüzyılda artık tartışılmaz bir beklenti haline gelir mimarlık camiasında. Eklektisizmin en büyük adlarından bazıları Paris’te doğup büyüyeceklerdir. Ve nihayet 1920’lerin tüm dünyada yaygın bir eğilimi olan Art Deco, her yerden çok Paris merkezli bir etkinlikle tanımlanır. Ne var ki, Paris, Modern Mimarlık hareketinin Giedion tarafından biraz da haksız bir biçimde abartılan öncü girişimler döneminde önemli bir odak olsa da, Modernizmin “kahramanlık çağı”nda ikinci plandadır. Gerçekten de demir ve betonarme inşaatta Paris kimi erken deneysel yaklaşımlara ev sahipliği yapar. Modernizmin Giedion’un ileri sürdüğünün aksine, doğrudan doğruya bu gelişmelerle tetiklendiğini iddia etmek zordur; ama, Labrouste, Baudot, Freyssinet gibi adlar Erken Modernistlere Paris’teki çabalarıyla esin kaynağı olacak, yeni bir mimarlığın gereklilik ve olanaklılığını orada kanıtlayacaklardır. Fakat giderek Paris’in öncülük rolü başka kültür coğrafyalarına doğru yer değiştirmektedir. Önce Avusturya, yüzyıl dönümündeki müthiş devingenliğiyle parlak bir yaratım merkezi olur çıkar. Kent planlamada İngiltere’de başlayan “garden city” hareketi tüm Avrupa’yı etkisi altına alır. Hollanda ve özellikle orada doğan De Stijl, mimarlık ve genelde tasarım açısından o sıralarda Paris’te ortaya konanlardan çok daha devrimci ürünler verir. Ve nihayet Birinci Dünya Savaşı ertesinde Almanya dünyanın en aktif Modernizm üretecine dönüşür. Berlin, tarihinde ilk kez olarak ve belki bir daha asla yinelenemeyecek bir enerjiyle Paris’i aşar. Atılımcı bir şeyler görmek ve üretmek isteyenler iki on yıl boyunca Berlin’e akarlar...
